Op een offshore installatie ben je voor veel zaken afhankelijk van een kraan. Denk hierbij aan het verplaatsen van lasten op het platform zelf (platform lifts), maar ook om equipment/ containers/ voedsel etc van en naar een supply boot te hijsen. De offshore kranen zijn er in diverse soorten en maten, van 5 tons kranen met een giek van 10 meter tot 40 tons kranen met een giek van 40 meter. Uiteraard zijn er grotere en zwaardere kranen, maar over het algemeen zijn ze allemaal wel een beetje gelijk uitgevoerd.
Om een offshore kraan te mogen bedienen moet je in het bezit zijn van een zogenaamd Nogepa 1.2 certificaat, dit is een “Crane Operator Offshore” certificaat. Over het algemeen zit er op een bemand platform een dedicated kraanmachinist welke veelal een gecombineerde functie heeft, denk dan aan roustabout, deckpusher of radio operator. Afhankelijk bij welke operator je loopt hebben de operator mechanics deze functie er ook bij voor als zij naar een satelliet (onbemand) platform gaan. Dit is bijvoorbeeld bij Neptune het geval. Bij de NAM zijn er over het algemeen dedicated kraanmachinisten op de bemande platformen maar hebben sommige operator mechanic’s of E/I deze ook.
Onlangs (2022) heb ik deze cursus ook gevolgd bij Soma bedrijfsopleidingen. De cursus duurt 5 dagen en bestaat voor een groot deel uit praktijkervaring, maar uiteraard ook een gedeelte theorie, welke vergelijkbaar is met de cursus banksman (Nogepa 1.9) (de persoon welke de lasten aanpikt/onder de kraan staat). Denk dat de verhouding theorie/praktijk 1 tot 3 is. Dus lekker veel praktijk, wat ik persoonlijk heel fijn vind. Bij mij was het zo dat ik op de eerste dag al na een korte ochtend theorie les gelijk de kraan in mocht om te gaan “spelen” 😊.
Tijdens deze week leer je van alles over het gebruik en verschil van hijs equipment, hoe lasten te berekenen, de verschillende manieren van aanpikken/hijsen van (a)symmetrische lasten en waar op te letten. Ook op de eerste dag moet je al een container plaatsen op de simulator. Deze simulator simuleert de bewegingen van een boot, wat inhoudt dat hij heen en weer rijdt en op en neer beweegt. Zie hieronder een filmpje van hoe deze beweegt.
Hier beweegt de simulator op en neer:
Hier beweegt de simulator van links naar rechts:
Wat de simulator goed na bootst is het op en neer bewegen van de boot, je moet hiervoor soms drei handelingen tegelijkertijd uitvoeren -> Zwenken (links/rechts), Hijsen/Zakken met je last en op- of aftoppen van de kraanboom. Naast het oefenen op de simulator wordt er veel geoefend met het oppakken en verplaatsen van diverse soorten lasten, en is het de bedoeling dat je feeling krijgt met de kraan en hoe je een “slinger” (ongecontroleerd heen en weer bewegen van je last/haak) uit je kraan kan krijgen.
Onderstaand een filmpje van een van de oefeningen:
De basistraining wordt afgesloten met een theorie- en praktijktoets. Wanneer de beoordeling positief is dan ontvang je een zogenaamd “Provisional certificate of Expertise & Registration – Crane-operator offshore”. Hiermee ben je bevoegd om onder begeleiding offshore kraan werkzaamheden uit te voeren. Ook wel “Stage 2 kraanmachinist” genoemd. Zogenaamde “Manriding” (het vervoeren van mensen in een FRC boot of crew basket) is met dit certificaat niet toegestaan.
Offshore praktijkervaring
Na afloop van de cursus dien je onder toezicht van een gecertificeerde crane operator tenminste 40 uur met de kraan te draaien (werkzaamheden uit te voeren). Deze uren dienen geregistreerd te worden door de HMI (leidinggevende) en schrijf je in je “Provisional certificate of Expertise registration Crane Operator Offshore book”. Tijdens deze 40 uur is het raadzaam om de verschillende soorten werkzaamheden (platform- en bootlifts) uit te voeren om zo praktijd ervaring op te bouwen en de kraan te leren kennen.
Naast praktijkervaring moet je enkele tientallen opdrachten maken in je praktijkboek. Deze opdrachten bestaan uit het uitzoeken van uitgevoerde werkzaamheden zoals inspecties, smeren, (load)tests (TCVT), maar ook zaken als kennis van de motor, beveiligingssystemen en wat te doen bij het niet meer willen functioneren van de normale control (denk aan noodvieren/zwenken en laten zakken van een last. Maar misschien een van de belangrijkere zaken is wat te doen wanneer de haak aan de boot blijft hangen en deze dreigt de kraan om te trekken bij bijvoorbeeld slecht weer.
Wanneer je 40 uur hebt gemaakt en je praktijkboek hebt afgerond ben je klaar voor het “eindexamen” offshore.
Examen offshore
Nadat je 40 uur hebt gedraaid en je praktijkboek hebt afgerond kan je bij je opleider (in mijn geval SOMA bedrijfsopleidingen) een examen aanvragen. Dit examen vindt plaats op de offshore locatie (het platform waar jezelf werkt of op dat moment bent ingehuurd), in mijn geval zal dit de K15-FB-1 van de NAM zijn. Tijdens het examen worden alle praktische vaardigheden getest, waaronder het laden en lossen van een supply-boot. Dit examen zal ik komende zomer gaan doen aangezien ik bijna 40 uur heb gedraaid.
Als ik slaag voor het examen dan ontvangt ik een door NOGEPA erkend Certificate of Expertise & Registration – Crane operator offshore. Dit Certificate of Expertise & Registration kent een vastgestelde geldigheidsduur van 4 jaar. Elke 4 jaar dien je het certificaat te vernieuwen (refreshen), om in aanmerking te komen voor een refresher moet je jaarlijks 10 draai uren maken. Na het behalen van het offshore examen ontvang je een “Stage 3” certificaat waarmee je ook bevoegd bent voor het vervoeren van personen.
Hieronder nog enkele filmpjes van mijn kraan kunsten offshore 😊, dit is een Liebherr Bos 40/1200 Offshore Kraan uit de jaren 80.
Sea State
Het draaien in een offshore kraan heeft een paar extra aandachtspunten t.o.v. het draaien met een kraan aan de wal. Zo moet je de kraan instellen op een bepaalde “Seastate”, welke correspondeert met de golfhoogte. Deze “setting” is van belang omdat dit de maximale belasting in een bepaalde stand (raius) vergroot of verkleind. Hoe hoger de golven, hoe lager de last mag zijn, i.v.m. schok belasting die kan optreden. Hieronder een overzicht van zo’n schema:
